Przygotowania do utworzenia na Uniwersytecie Zielonogórskim Wydziału Prawa i Administracji trwały kilka lat. W dniu 7 grudnia 2012 roku podpisano porozumienie w sprawie powołania i rozwoju Wydziału. Jego sygnatariuszami byli:
Strony porozumienia uzgodniły nie tylko współpracę w utworzeniu nowej jednostki organizacyjnej na Uniwersytecie, ale także zapewniły o gotowości do dalszego współdziałania z nowo powołanym Wydziałem, zapewnieniu mu pomocy organizacyjnej, a także wsparcia w zakresie prowadzonych przez pracowników badań naukowych, zajęć dydaktycznych oraz organizowania praktyk, konferencji i sympozjów naukowych.
Kolejno już w dniu 2 grudnia 2013 roku do porozumienia w sprawie powołania i rozwoju Wydziału Prawa i Administracji na Uniwersytecie Zielonogórskim przystąpili kolejni interesariusze tj.:
Wydział Prawa i Administracji został utworzony w dniu 19 marca 2014 r. Funkcję inkubatora dla WPA pełnił Wydział Ekonomii i Zarządzania, który przeprowadził procedury formalne i pierwszą rekrutację. Pierwszy nabór na kierunki: prawo i administracja odbył się w czerwcu 2014 r. Od 1 października tego roku rozpoczęło się kształcenie studentów na obu kierunkach, w formie studiów stacjonarnych i niestacjonarnych.
Pierwszym Dziekanem WPiA był prof. dr hab. Bogusław Banaszak (2014-2016), który został ponownie wybrany przez Radę Wydziału do pełnienia tej funkcji na kadencję 2016-2020. W 2016 roku wydział zatrudniał: 1 osobę z tytułem profesora, 13 osób ze stopniem doktora habilitowanego, 32 osoby ze stopniem doktora i 1 osobę z tytułem zawodowym magistra. Początkowo w strukturze Wydziału wyodrębnione zostały[1]:
Pierwsza uroczysta inauguracja, w której uczestniczyli zaproszeni Goście – przedstawiciele sygnatariuszy porozumienia, dziekani z innych wydziałów prawa z zagranicznych ośrodków naukowych, a także zaproszeni na towarzyszącą rozpoczęciu działalności Wydziału konferencję naukową pt. Edukacja prawnicza we współczesnej Europie, odbyła się w Auli Uniwersytetu Zielonogórskiego w dniu 1 października 2014 r.
Pierwsza Inauguracja roku akademkciego Wydziału Prawa i Administracji
Po uroczystości JM Rektor prof. dr hab. inż. Tadeusz Kuczyński wraz z Dziekanem prof. dr hab. Bogusławem Banaszakiem oraz sygnatariuszami porozumienia i członkami Rady Wydziału zasadzili dąb upamiętniający powstanie Wydziału i rozpoczęcie jego działalności.
Sadzenie dębu
Prace badawcze rozpoczęte na Wydziale Prawa i Administracji koncentrowały się wokół zagadnień konstytucyjnych wolności i prawa jednostki oraz ich ochrony, prawa wyborczego, komparatystyki systemów ustrojowych, optymalizacji zadań administracji publicznej, bioetyki i badań nad komórkami macierzystymi, zmian modelowych w prawie karnym i procesie karnym po nowelizacji i ich praktycznej implementacji w praktyce wymiaru sprawiedliwości, prawa nowych technologii informacyjno-komunikacyjnych ze szczególnym uwzględnieniem prawa UE, prawa międzynarodowego i europejskiego wobec kluczowych wyzwań współczesnego świata, współczesnych wyzwań dla rozwoju prawa finansowego, a także specyfiki polityki wewnętrznej i zagranicznej polskiej administracji centralnej i terytorialnej przed 1989 rokiem. Szczególnym tematem podejmowanym przez badaczy, zwłaszcza odnośnie do prawa prywatnego, była komparatystyka systemów prawa oraz jej wykorzystanie w służbie jakości prawa.
Szczególne znaczenie w krótkiej historii Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Zielonogórskiego ma rok 2018.
Pełniący od początku istnienia Wydziału funkcje Dziekana prof. dr hab. Bogusław Banaszak, będący także orędownikiem powołania Wydziału i jego pierwszym organizatorem, zmarł niespodziewanie w dniu 9 stycznia 2018 r. przerywając swoją misję kierowania Wydziałem i dalszego jego budowania i rozwoju. Zasługą Dziekana prof. dr hab. B. Banaszaka było zdobycie środków i stworzenie oraz doskonałe wyposażenie nowej siedziby Wydziału na Placu Słowiańskim nr 9 w Zielonej Górze. Wydział i jego społeczność – studenci i pracownicy naukowi uzyskali swoje miejsce do kształcenia, prowadzenia badań naukowych i dalszego rozwoju. Przeprowadzka do nowej siedziby, mieszczącej się w odrestaurowanym budynku miała miejsce w lutym 2018 r.
Po śmierci prof. dr hab. B. Banaszaka Rada Wydziału Prawa i Administracji na posiedzeniu w dniu 23 marca 2018 r. jednogłośnie wybrała na funkcję nowego dziekana prof. dr hab. Hannę Paluszkiewicz, specjalistę z zakresu prawa karnego procesowego.
Nowa Dziekan podjęła działania zmierzające do integracji społeczności Wydziału, a także otwarcia go na współpracę ze środowiskiem lubuskich prawników, samorządowców i uczniów szkół ponadpodstawowych. Wydział podpisał szereg porozumień o współpracy, w tym z Okręgowa Izbą Radców Prawnych w Zielonej Górze, Sądem Okręgowym w Zielonej Górze, Zrzeszeniem Gmin Województwa Lubuskiego, Okręgową Radą Adwokacką w Zielonej Górze, Samorządowym Kolegium Odwoławczym w Gorzowie Wielkopolskim, Zespołem Szkół Ponadgimnazjalnych im. B. Chrobrego w Szprotawie, Liceum Ogólnokształcącym im. K.K. Baczyńskiego w Nowej Soli i Zespołem Szkół Ogólnokształcących i Sportowych w Zielonej Górze.
Podpis porozumienia o objęciu jednej z klas w Liceum Ogólnokształcącym w Szprotawie patronatem akademickim Wydziału
Pierwsze 5 lat funkcjonowania WPiA zakończyło się uroczystym Absolutorium dla pierwszego rocznika absolwentów (2014-2019). Tytuł zawodowy mgr prawa uzyskały 74 osoby.
Absolutorium - 7 lipca 2019 roku
We wrześniu 2019 r., który obfitował w wydarzenia istotne dla Wydziału, na zaproszenie Dziekan prof. dr hab. H. Paluszkiewicz do Zielonej Góry przyjechali wszyscy dziekani i prodziekani Wydziałów prawa uczelni publicznych w kraju. Zjazd Dziekanów, stanowiący uznanie prawniczego środowiska naukowego dla powstania i dorobku nowego Wydziału Prawa i Administracji utworzonego na Uniwersytecie Zielonogórskim okazał się istotny dla jego bytu i dalszego rozwoju. Nawiązano współpracę naukową z innymi wydziałami prawa i administracji w kraju, a Wydział zaczął być postrzegany i traktowany jako rzetelny i wiarygodny partner we współpracy naukowej.
Zjazdowi Dziekanów towarzyszyły Konferencja naukowa pt. Nauka i nauczanie prawa w świetle ustawy 2.0. Pierwsze doświadczenia i perspektywy oraz obchody 5-lecia Wydziału.
Konferencja Nauka i nauczanie prawa w świetle ustawy 2.0. Pierwsze doświadczenia i perspektywy
Tort z okazji świętowania V-lecia Wydziału Prawa i Administracji
[1] Dolański D., Pierwszy kwadrans. Piętnaście lat Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra, Oficyna Wydawnicza UZ, 2016, s. 215-216.